Bengt Eriksson gav eit tidlaust kåseri på museet i Bøfjorden søndag. Tema var fotokamera frå alle tider.
– Fotoet talar sant!
Begeistringa for foto – dette «å fange lyset» - har følgt han heilt frå gutealderen. – Biletet snakkar jo sant! seier han. – Annleis enn måleria, som bløffar med pynta portrett av kongelege og kjendisar bakover hundreåra!
Her tok han eksempelet Christian VI – kongen som grunnla Kristiansund i 1742: - På måleri er han jo ei kraftig kjempe. Men eg har sett drakta hans på museum i København. Viss han kom seg inn i dei kleda, må han jo ha tvert imot ha vore ein spjæling!
Ekspertise
Frå si private samling på 400 apparat viste Eriksson eit utvalg over tre fulle bord. Og kunnskapen om kvart kamera, utvikling og funksjon fekk forsamlinga til å måpe. Glasplater og film av alle slag, ulike blendar- og lukkarsystem, polaroid og fokalplan, avstandsmåling og stereofoto – alt formidla med fagmannens ekspertise.
Ulike produsentar
Russland produserte fleire fotoapparat enn alle andre land, fekk vi vite. Eksempel på og historikk om store og mindre berømte produsentar trilla fram: Kodak, Zeiss-Icon, Praktica, Voigtländer, Nikon, Panasonic ... you name it.
Somme lokka fram smilet – «Kaffekanna» frå 1933 og Honolulu Blue, som vart laga eitt einaste år, 1983.
– Kamera for levandefilm har eg ikkje satsa så mykje på, sa Bengt. – Men her er eit 16 mm frå så tidleg som 1923!
Illegal Minox i Kristiansund
Ein fabrikk i Dresden laga mange kamera. Den overlevde bombinga under krigen, men vart teken av russarane etter kapitulasjonen. - I Kristiansund brukte fotograf Engvig eit lite Minox Miniature til å ta illegale bilete, også av dokument, under krigen, visste Bengt Eriksson å fortelje.
Kroningsreisa i 1906
Han viste også unike historiske foto – mellom anna frå kong Haakon VII og dronning Maud sitt besøk i Kristiansund under reisa til kroninga i Trondheim i juni 1906. Her var også kongens skip «Heimdal» og to sjaluppar fotograferte på hamna. – Skulle gjerne ha visst kva kamera som var bruka da, kommenterte Eriksson. – På land brukte nok fotografen stativ, men frå sjøen var måtte han halde apparatet i hendene. Likevel er kvaliteten ypperleg.
Tok oppfordringa
Og folk i salen kunne konstatere at folka bak kamera den gongen verkeleg kunne sine ting: – Dei visste å fange både lyset og dei kongelege!
På oppfordring hadde publikum med gamle kamera. Ole Trygve Foseide viste sitt Voigtländer frå 1937, som faren Olav hadde hatt. Tidlegare sjømann Geir Settemsdal hadde kjøpt apparat både i USA og i Finland. Bøfjordens eigen naturfotograf Ingrid Kristine Holten Sollid viste eitt av dei ho gjerne har med på sine safariutflukter.
Ukens Kamera
Og den som sjå meir av følgje Bengt Eriksson sine samlingar, kan gå inn på heimesida Ukens Kamera på KSU.NO, der han kvar dag sia 2020 har presentert eitt av sine 400 apparat!
https://ksu.no/alle-artikler/ukas-kamera
Kjøkenvertinne Elisif Sæthervik blir vist gamle kamera, som eit Huttig frå slutten av 1800-talet.
Interesserte kom delvis lange vegar, og Bengt delte av sin fantastiske kunnskap med alle. Her Jens Tore Eggum, Leif Ragnar Fiske og Ole Trygve Foseide. Sistnemnte med ein unikt samleobjekt, eit Honolulu-Blue, som berre vart laga i 1983.
Bengt viser belgkameraet Kodak Cartrigde nr. 4 (frå før 1900). Kanskje var neste foto teke med eit slikt?
– Og her sit dronning Maud! Unikt foto av kongeparet på kroningsreisa I 1906, med mange finpynta kristiansundarar framfor Grand Hotell.
Minox for 135 film vart produsert i Latvia frå 1938 til 1944. Dette brukte Engvik for å ta illegale bilete under krigen!
Levandefilm: Eastman Kodaks 16 mm, produsert i 1923. Dette samleobjektet har kryssa Atlanteren tre gonger og reist med Den Norske Amerikalinje!
Museumsvert Inge Dønheim honorerte kåsøren med boka «Mangt å minnast». Bengt sin kommentar til framsidefotoet av Edvin Landsem var sjølsagt: – Kva kamera er det teke med?
Naturfotograf Ingrid Kristine Holten Sollid var interessert tilhørar.
Bjørg Skrøvset (t.v.) og Kari Sollid Heitmann studerer Geir Settemsdal sine kamera.
Litt rask kamerahistorie frå samlinga. Ytst til høgre eit Kodak Eastman Cartridge frå ca 1900, vidare mot venstre Pilot Super (München 1930), Mamiya C3 (Japan 1950), Exacta 1960, Zeiss-Ikon Contaflex med tvillinglinse (år ) og Leica R3 1980.
Bengts 12-årige assistent Hoh viser eit Polaroid 800, produsert (mellom 1957 og 1962) og kjøpt i USA.
Les også
Bengts kamerasamling har passert 350 og blir egen artikkelserie
